Mieszkali naprzeciwko dworca w Koninie, a ich kiosk stał na... środku ronda

Znając wymiary posesji i domu państwa Michalaków, pokusiłem się o naniesienie ich na zdjęcie satelitarne tego terenu z google view (il. 5). Z braku innych danych nie byłem oczywiście w stanie sporządzić dokładnego planu, więc mój szkic ma charakter orientacyjny. I może wywołać - na co zresztą liczę - dyskusję a nawet spory wśród osób, które pamiętają te miejsca z początków lat sześćdziesiątych. Na czerwono zaznaczone są granice działki zakupionej prawie sto lat temu przez Jana Michalaka, z wydzielonym sadem, który od podwórka - podobnie jak od ulicy Dworcowej - był oddzielony metalową siatką. Beżowym kolorem zaznaczyłem dom a białym furtkę prowadzącą na ulicę Kolejową. Która na moim szkicu również ma kolor biały, przez co całkowicie niemal zasłoniła rosnący zaraz za ogrodzeniem dąb.

Mimo formalnego włączenia w granice Konina i rozpoczęcia na początku lat pięćdziesiątych budowy pierwszych bloków robotniczego osiedla, dawny Czarków wciąż jeszcze był wsią, więc i przy domu państwa Michalaków nie mogło zabraknąć zabudowań gospodarczych, których na planie już nie zaznaczyłem. Mały chlewik, kurnik i kompostownik, a za nim drewniana ubikacja znajdowały się tuż przy płocie z pustaków, odgradzających podwórko od tartaku.

Kioski przy Dworcowej

Ponad połowę działki zajmował sad, który znajdował się na prawo od stojących na czwartym zdjęciu osób.

- Pamiętam pyszne, aż czarne czereśnie i śliwki uleny chyba ze dwa drzewa. W naszym sadzie były też gruszki klapsy i jeszcze jedna odmiana, dawała takie szare owoce, ale już nie pamiętam ich nazwy. - Wspomina Elżbieta Pilarska. - Było mnóstwo jabłoni: antonówka, malinówka, jaśniapańskie i jeszcze takie z czerwonymi jabłkami, których nazwy też zapomniałam. No i krzewy białych i czerwonych porzeczek i agrest na tyczkach. - Był też kawałek ziemi zostawiony na uprawę warzyw i ładny krzew bzu. - Wylicza moja rozmówczyni.

Ponieważ zdjęcie, na którym uwiecznieni zostali państwo Marianna i Henryk Michalakowie (fot. 6), jest czarno-białe, tylko dzięki podpowiedzi ich córki wiadomo, że po prawej stronie kadru rośnie wspomniany wyżej krzew bzu.

Między jego ogrodzeniem a ulicą Dworcową znajdował się kilkumetrowy pas dla pieszych, na którym stały trzy kioski, na załączonym szkicu wyróżnione kolorem zielonym i oznaczone cyframi od 1 do 3. Ten najbliższy ulicy Kolejowej należał do państwa Michalaków.

- Sprzedawaliśmy tam warzywa - opowiada Elżbieta Pilarska, która razem z siostrami pomagała mamie w prowadzeniu kiosku. - Latem handel odbywał się na straganie postawionym między naszym a sąsiednim kioskiem, w którym pani Gruzińska sprzedawała piwo i słodycze. Pamiętam, że można było u niej kupić wafelki i lizaki.

Stragan i kiosk z piwem

Wspomniana pani Gruzińska też mieszkała blisko swojego miejsca pracy, bo po drugiej stronie ulicy, w rozebranej około 1960 roku kamienicy, w której przed wojną mieszkała Barbara Nowacka. Nie natrafiłem jak dotąd na żadne zdjęcie tego budynku. Możemy za to obejrzeć stragan, przy którym sfotografowana została moja rozmówczyni (na fot. 7 i 8 po lewej) z siostrą Barbarą. Gdyby przenieść kiosk warzywniczy w dzisiejsze realia, znalazłby się zapewne gdzieś na... rondzie Friemanna (fot. 9). To samo miejsce sfotografowane od strony dworca w 1960 lub 1961 roku możemy zobaczyć na zdjęciu dziesiątym, ale trzeba pamiętać, że gdybyśmy cofnęli się w czasie o sześćdziesiąt lat, na środku ronda wcale nie znalazłaby się fontanna, tylko kiosk warzywniczy państwa Michalaków.